2013-11-19
Skuteczne mycie i dezynfekcja powierzchni ochrony bakteriologicznej
Powierzchnie na pływalniach są sporym wyzwaniem dla całego procesu mycia i dezynfekcji. Mamy wszyscy do czynienia z płytkami o wysokim stopniu antypoślizgu, przez to bardzo chropowatymi i uwielbiającymi natychmiast przyjmować wszelkie zabrudzenia. Plaża basenowa, podłogi w natryskowniach, toaletach strefy mokrej i szatniach są wyłożone takimi właśnie płytkami, a są to pamiętajmy strefy gdzie czystość i ochrona przeciwbakteryjna jest priorytetem.
Na szczęście projektanci w 99% przypadków na obiektach projektują odpływy nawet w szatniach, dzięki temu proces czyszczenia jest nieco ułatwiony.
Zabrudzenia, które się odkładają i nawarstwiają, dzielimy na organiczne, wszelkiego rodzaju osady tłuszczowe, naskórek, pot, pozostałości kosmetyków i nieorganiczne czyli wszystko co pozostaje np. z odparowania wody której mamy na pływalni dość sporo.
Co zawierają środki czyszczące?
Popularnymi składnikami takich preparatów są:
Rozpuszczalniki takie jak woda czy alkohol:
Najpopularniejszym rozpuszczalnikiem jest woda. Alkohole przyspieszają schnięcie i w pewnym stopniu działają bakteriobójczo.
Tensidy (środki powierzchniowo czynne):
Słowo tensid pochodzi od łacińskiego "tensio" i znaczy napięcie. Chodzi tutaj o zwiększenie możliwości mieszania się cieczy z ciałem stałym, czyli o zmniejszenie tzw. napięcia powierzchniowego. W środkach do czyszczenia, płukania stosuje się tensidy niejonowe.
Oprócz tego istnieją tensidy anionowe (w środkach piorących tekstylia), tensidy kationowe (zmiękczacze przeciw ładunkom statycznym, bakteriom, korozji) oraz tensidy amfoteryczne, stosowane do mycia skóry i ciała. Obecne normy zezwalają na stosowanie wyłącznie tensidów biologicznie degradowalnych! Ich rozkład następuje dzięki bakteriom obecnym w wodzie. Żywią się one tensidami, a produktami końcowymi są kwas węglowy, woda i sól.
Kwasy w środkach kwasowych:
Składnikami są tutaj m.in. kwas octowy, cytrynowy, winny, mrówkowy, fosforowy i solny.
Kwasami są związki, które w roztworach wodnych rozpadają się na dodatnie jony wodorowe i ujemne jony reszty kwasowej. Im więcej jonów wodorowych zostaje oddanych przez cząsteczki kwasu do roztworu wodnego, tym silniejszy jest kwas i tym mniejszy jest odczyn pH roztworu.
Zasady w środkach alkalicznych:
Zawierają np. związki fosforanowe, kwaśny węglan sodu, sole kwasu krzemowego, węglany sodu i potasu. W neutralnych środkach czyszczących stosuje się tensidy lub alkohole.
Substancje zapachowe - stosowane są w celu neutralizacji zapachów kwasów i tensidów.
Dla zapewnienia środkom czyszczącym odpowiednich własności dodaje się do nich szereg dodatkowych substancji do których należą:
Rozcieńczacz - powoduje jednolitą konsystencję koncentratu co zapewnia jego łatwe dozowanie w kontrolowanych ilościach.
Substancje konserwujące - dla zapewnienia trwałości.
Inhibitory - mają za zadanie związanie, np. tlenu, który dostaje się z powietrzem do opakowania podczas pobierania porcji środka czyszczącego. Inhibitory zapobiegają negatywnemu wpływowi substancji dostających się do opakowania i tym samym na jakość produktu.
Jak przebiega proces czyszczenia?
Główną substancją odpowiedzialną jest wspomniany wcześniej tensid. W dużym uproszczeniu cząsteczka tensidu składa się z dwóch części. Jedna z nich ma tendencje do "przyciągania się" z cząsteczkami wody, druga przeciwnie, jest odpychana przez cząsteczki wody. Ze względu na takie właściwości tensidy w roztworze wodnym ustawiają się w ten sposób, że jednym końcem (tym odpychanym przez wodę) przylegają do powierzchni czyszczonej i cząstek niepożądanych substancji, które do niej przylegają, czyli brudu.
Kiedy do cząstki brudu przylgnie wystarczająca ilość cząstek tensidu, siła przyciągania pomiędzy cząstkami wody i cząstkami tensidu spowoduje oderwanie brudu od powierzchni czyszczonej.
Nagromadzone w powstałej pianie cząstki brudu i drobnoustroje należy spłukać dużą ilością wody.
Wynika z tego wniosek, że to jakość zastosowanych tensidów decyduje o skuteczności usuwania brudu i wiązania substancji, których w normalnych warunkach woda nie jest w stanie usunąć.
Proces czyszczenia zależy oczywiście nie tylko od tensidów, ale również od warunków stosowania danego środka.
Ważne jest również:
• Ilość zabrudzeń i czas jaki zalegają. Im więcej brudu i im dłużej on zalega, trzeba zastosować więcej środka lub środek silniejszy.
• Czas oddziaływania środka czyszczącego (z użyciem lub bez użycia narzędzi mechanicznych). Tutaj należy przestrzegać zaleceń producenta, gdyż większa ilość środka nie musi oznaczać szybszych, czy lepszych efektów.
• Narzędzia pomocnicze (szczotki, pads, pistolety pianowe itp.). W zależności od czyszczonej powierzchni stosować odpowiednie narzędzia.
• Temperatura czyszczenia, czyszczenie ciepłą lub zimna wodą.
W przypadku niektórych produktów zwraca się uwagę na "lepszą wydajność czyszczenia przy zastosowaniu podgrzanej wody".
Produkty proponowane przez naszą firmę należy stosować z zimną wodą.
• Skład chemiczny danego środka, rodzaj i stężenie.
Wszelkie zabrudzenia organiczne doskonale usuwamy preparatami alkalicznymi, rozpuszczającymi jak np. Flisan, Banisol A.
Osady wapienne, kamień wodny, rdzę usuwamy kwaśnymi środkami myjącymi, np. Multisan, Sanitsan, Saniblanc, Keraclin F, Compactal, Banisol G lub Baniso S.
Jak daje się zauważyć największym problemem pozostaje kamień i inne zabrudzenia nieorganiczne, dlatego do usuwania tego rodzaju zanieczyszczeń mamy szeroką paletę preparatów o ogromnym spektrum działania.
Podczas procesu czyszczenia muszą bezwzględnie wystąpić 3 czynniki:
• reakcja środka chemicznego,
• proces mechanicznego szorowania i
• czas który pozwoli na właściwą reakcję
Często zapominamy o jeszcze jednym bardzo ważnym czynniku, czyli usunięciu z czyszczonej powierzchni emulgatu brudu i środka który służył do jego usunięcia.
Taki emulgat, który jest niedokładnie usunięty z chropowatej, antypoślizgowej płytki, odkłada się, a szybkość jego wysychania ułatwiają wysokie temperatury na hali basenowej czy w szatniach.
Zmywarki powierzchniowe z odsysaniem stosowane na powierzchniach antypoślizgowej są ogromnym ułatwieniem i oszczędzają bardzo dużo czasu, znakomicie spełniają warunek szorowania, jednak nie pozwalają na idealne usunięcie resztkowego brudu ze środkiem. Sam jeden przejazd, najczęściej powoduje po jakimś czasie efekt "podłogi w supermarkecie", gdzie płytka jest stosunkowo czysta, a w fugach jest cała tablica Mendelejewa. Brakuje wtedy również czynnika czasu na reakcję. Można stosować system 2 przejazdów, podczas pierwszego z odłączonym odsysaniem rozkładamy preparat myjący, a podczas drugiego przejazdu z czystą wodą, dodatkowo szorujemy o odsysamy pozostałości środka i brudu.
Najlepszym jednak sposobem usunięcia emulgatu po procesie czyszczenia jest dokładne i obfite spłukanie go czystą wodą. Można użyć węża bądź myjki wysokociśnieniowej (uważając na fugi). Bardziej przecież chodzi o wydatek wody niż jej ciśnienie.
Nasuwa się więc uzasadniona wątpliwość stosowania środków tzw. 2 w 1 czyli zawierających jakiś składnik dezynfekujący, gdy ideałem jest spłukanie mytej powierzchni. Podczas procesu mycia środkiem 2 w 1 następuje działanie dezynfekcyjne, jednak potem zostawiamy i tak powierzchnię bezbronną! Taki sposób sprawdza się np. w przemyśle spożywczym, a nie na basenach i coraz większym problemem są różne preparaty adaptowane ewolucyjnie z takiego przemysłu, do stosowania na tak specyficznych powierzchniach ja pływalnia.
Na czystą, umytą i wypłukaną powierzchnię, z której zamiennie środkiem alkalicznym usuwa się zabrudzenia organiczne i środkiem kwaśnym zabrudzenia nieorganiczne, należy rozłożyć roztwór preparatu dezynfekcyjnego jak np. Chemosan, na bazie różnych czwartorzędowych związków amoniowych i np. chlorku didecylodimetyloamonu, czyli związków amin czwartorzędowych, które aktywnie dezynfekują. Dodatkowo składnik główny zabezpiecza przed rozwojem glonów na powierzchni, a przecież na plażach w miejscach wychlapywania wody, zastoin i ekspozycji słonecznej, takie glony się pojawiają dość często.
Preparaty dezynfekcyjne zostają na powierzchni, można je napylać w postaci mgiełki, bądź przecierać powierzchnie mokrej stopy w szatniach lub ciągach komunikacyjnych i nie spłukuje się ich.
Trzeba również pamiętać o namoczeniu wodą miękkich powierzchni przed myciem, czyli np. fug, w celu nasączenia ich neutralną substancją (wodą). To zabezpieczy przed działaniem agresywnych substancji takich jak zasady, kwasy czy barwniki.
Autor: Jacek Dynerowicz, Prezes Zarządu "Vollmer" Basen Serwis
Materiały: www.vollmer-baseny.pl ,"Chemoform Polska"